Zo kies je een CGT-opleiding die past bij jouw praktijk en ambities

Wil je starten met cognitieve gedragstherapie of je verder specialiseren? In deze blog ontdek je wat een CGT-opleiding inhoudt-van basiscursus tot verdieping-hoe je theorie meteen toepast in de praktijk met supervisie en intervisie, en welke accreditaties (VGCt/VVGT, EABCT), studieduur en kosten ertoe doen. Met concrete tips over leervormen, financiering en veelgemaakte valkuilen kies je met vertrouwen de route die past bij jouw cliënten en ambities.

Wat is een CGT-opleiding

Een cgt-opleiding is een praktijkgerichte training waarin je leert werken volgens de principes van cognitieve gedragstherapie, de meest onderzochte en toegepaste behandelvorm binnen de ggz. Je leert hoe gedachten, gevoelens en gedrag elkaar beïnvloeden en hoe je die patronen doelgericht verandert om klachten te verminderen. In de opleiding combineer je theorie met veel oefenen: van casusconceptualisatie (een helder behandelplan maken op basis van iemands probleem) tot technieken zoals cognitieve herstructurering, exposure (blootstelling aan spannende situaties), responspreventie, gedragsactivatie en gedragsexperimenten. Je oefent met gespreksvaardigheden, huiswerkopdrachten, het meten van voortgang en het opstellen van terugvalpreventie. Meestal start je met een cgt basiscursus waarin je de fundamenten en kernvaardigheden opdoet, gevolgd door verdieping of specialisaties, bijvoorbeeld rond angst, depressie, dwang, trauma of jeugd.

Een belangrijk onderdeel is praktijkleren: je brengt technieken direct in je werk toe, bespreekt je casussen in supervisie, leert van intervisie met medecursisten en bouwt een portfolio dat je ontwikkeling laat zien. De opleiding richt zich op professionals zoals psychologen, orthopedagogen, verpleegkundig specialisten en POH-ggz; voor registratie kunnen specifieke vooropleidingseisen gelden. In Nederland sluiten veel trajecten aan bij VGCt-eisen en in België bij VVGT-standaarden, soms ook volgens Europese EABCT-richtlijnen. Na afronding behandel je gestructureerd en evidence-based, van intake tot afronding, en zet je stappen richting registratie als cognitief gedragstherapeut.

Verschil tussen CGT-opleiding, CGT cursus en basiscursus CGT

Onderstaande vergelijking zet helder uiteen wat het verschil is tussen een volledige CGT-opleiding, de VGCT-erkende basiscursus CGT en losse CGT-cursussen, zodat je snel ziet welke route past bij jouw doel.

Kernboodschap: de basiscursus CGT is de verplichte basis, losse CGT-cursussen bieden gerichte verdieping, en de volledige CGT-opleiding verbindt dit met praktijk, supervisie en toetsing richting formele erkenning.

Een cgt-opleiding is het complete traject waarmee je leert zelfstandig en evidence-based behandelen én toewerkt naar eventuele registratie als cognitief gedragstherapeut. Dit omvat doorgaans de basiscursus, verdiepingsmodules, praktijkopdrachten, supervisie en intervisie, plus een portfolio en toetsing. Een cgt cursus is een losse, kortere bijscholing over een specifiek thema of techniek, handig als je wilt verdiepen of opfrissen; soms telt zo’n cursus mee als nascholing, maar niet automatisch voor een volledig registratietraject.

De basiscursus cgt is het fundament: meestal 100-120 uur met de kern van cognitieve gedragstherapie, casusconceptualisatie en technieken zoals cognitieve herstructurering en exposure, en vormt vaak de ingang voor verdere specialisatie. In Nederland sluiten de basiscursus en opleidingsmodules vaak aan bij VGCt-eisen, in België bij VVGT, soms met EABCT-richtlijnen; losse cursussen kunnen geaccrediteerd zijn, maar dat verschilt per aanbieder. Kies wat past bij je doel: oriënteren, je basis leggen of volledig kwalificeren.

Voor wie is een opleiding cognitieve gedragstherapie geschikt

Een cgt-opleiding is geschikt als je in de ggz, jeugdzorg, re-integratie of het onderwijs met psychische klachten werkt en evidence-based wilt behandelen. Je past hier goed als je (basis)psycholoog, orthopedagoog, psychiater in opleiding, verpleegkundig specialist, vaktherapeut, maatschappelijk werker of POH-ggz bent. De basiscursus cgt is ideaal als je je fundament wilt leggen en nog beperkte ervaring hebt; verdiepingsmodules passen juist als je al met CGT werkt en specifieker wilt worden in bijvoorbeeld angst, depressie of dwang.

Belangrijk is dat je een relevante hbo- of wo-vooropleiding hebt en een werkplek waar je direct met cliënten kunt oefenen, zodat je supervisie-uren en casuïstiek kunt opbouwen. Werk je vooral coachend of preventief, dan haal je veel uit losse cgt-cursussen, terwijl registratie als cognitief gedragstherapeut extra eisen van VGCt (NL) of VVGT (BE) vraagt.

[TIP] Tip: Kies een VGCt-geaccrediteerde opleiding en plan wekelijkse supervisie

Opbouw en inhoud van de opleiding cognitieve gedragstherapie

Een cgt-opleiding bouwt stap voor stap je therapeutische vaardigheden op, met een mix van theorie, oefenen en praktijktoepassing. Je start meestal met de cgt basiscursus waarin je de fundamenten legt: het bio-psycho-sociale denkkader, casusconceptualisatie, doelen formuleren, en kerntechnieken zoals cognitieve herstructurering, exposure met responspreventie, gedragsactivatie en gedragsexperimenten. Je leert gespreksvaardigheden verfijnen, huiswerk effectief inzetten en de voortgang meten met vragenlijsten en doelmetingen, zodat je behandelplannen onderbouwd en toetsbaar zijn. Daarna volg je verdiepingsmodules rond thema’s als angst, depressie, dwang, trauma of jeugd, waarin je protocollen toepast en leert variëren op maat van de cliënt.

Praktijkleren staat centraal: je past interventies direct toe op je werkplek, bespreekt casussen in supervisie en intervisie, en werkt aan een portfolio met reflecties, verslagen en video’s. Vaak sluit je onderdelen af met een toets of eindopdracht. Ook thema’s als therapeutische relatie, motivatie, culturele sensitiviteit, ethiek en terugvalpreventie komen aan bod. Veel trajecten worden blended aangeboden, met afwisseling van klassikale bijeenkomsten, online leeractiviteiten en vaardigheidstraining met feedback.

CGT basiscursus: doelen, thema’s en vaardigheden

In de cgt basiscursus leg je het fundament om doelgericht en evidence-based te werken. Je leert het CGT-model toepassen (de interactie tussen gedachten, gevoelens, gedrag en context), casusconceptualisaties opstellen en SMART-doelen formuleren die je met cliënt en supervisor kunt volgen. Thema’s die vaak aan bod komen zijn angst- en stemmingsklachten, dwang, stress, piekeren en slaap, zodat je de basisprincipes breed kunt inzetten. Je traint kernvaardigheden zoals psycho-educatie, cognitieve herstructurering, exposure (en responspreventie bij dwang), gedragsactivatie, probleemoplossende technieken en het plannen van huiswerk.

Daarnaast werk je aan therapeutische relatie, motiveren en omgaan met weerstand. Je leert effecten meten met korte vragenlijsten en voortgangsregistraties, en je reflecteert op je sessies via intervisie en supervisie, vaak ondersteund met casusverslagen en video.

Verdieping en specialisaties (angst, depressie, jeugd)

In de verdiepingsfase ga je van generieke CGT-vaardigheden naar doelgerichte toepassing per doelgroep en klacht. Bij angststoornissen leer je exposure finetunen: van hiërarchieën opstellen en veiligheidsgedrag afbouwen tot interoceptieve exposure bij paniek en responspreventie bij dwang. Bij depressie verdiep je je in gedragsactivatie, cognitieve herstructurering rond kernopvattingen, emotieregulatie en terugvalpreventie, met aandacht voor ruminatie en perfectionisme.

Werk je met jeugd, dan pas je CGT kindgericht toe: korter, visueel en spelenderwijs, met actieve ouderbetrokkenheid, systeemgericht samenwerken en afstemming met school. Je leert protocollen combineren met casusconceptualisatie, omgaan met comorbiditeit (bijv. angst en ASS of depressie en trauma) en cultuur- en ontwikkelingssensitief werken. Je onderbouwt keuzes met metingen, evalueert continu en gebruikt supervisie om te verfijnen.

Praktijk en toetsing: supervisie, intervisie, casuïstiek en portfolio

In een cgt-opleiding draait leren vooral om doen. Je past interventies toe in je eigen werkpraktijk en bespreekt die gestructureerd in supervisie, waar je feedback krijgt op je conceptualisatie, techniekkeuze en therapeutische houding. In intervisie spar je met medecursisten over lastige situaties en vertaal je inzichten naar concrete verbeterpunten. Casuïstiek vormt de ruggengraat: je levert behandelplannen, sessieverslagen en vaak audio- of videofragmenten aan, met aandacht voor toestemming en anonimiseren.

Alles bundel je in een portfolio met leerdoelen, reflecties, meetuitkomsten en bewijs van voortgang. Toetsing kan bestaan uit observaties, vaardigheidstoetsen, casusbeschrijvingen en kennistoetsen. Zo koppel je theorie aan praktijk, toon je groei aan en bouw je aantoonbare ervaring op richting (her)registratie.

[TIP] Tip: Integreer theorie en praktijk: oefen elke sessie met realistische casussen.

Duur, accreditatie en kosten

De duur van een cgt-opleiding hangt af van je instapniveau en tempo. De basiscursus telt meestal 100-120 uur en rond je in enkele maanden af; een volledig traject met verdiepingsmodules, supervisie en portfolio kost vaak 1,5 tot 3 jaar, zeker als je het combineert met werk. Accreditatie is cruciaal als je richting registratie wilt: in Nederland sluit je doorgaans aan bij VGCt-eisen, in België bij VVGT, vaak in lijn met Europese EABCT-standaarden. Check altijd of modules, supervisie-uren en toetsing meetellen voor het register waar je naartoe werkt. De kosten variëren: een korte cgt cursus is relatief betaalbaar, de basiscursus kost doorgaans enkele duizenden euro’s en een compleet traject kan, verspreid over jaren, oplopen tot boven de tienduizend euro.

Financiering regel je vaak via je werkgever (cao-opleidingsbudget, leer- en ontwikkelbudget), sectorfondsen of regiofondsen; in België kun je als organisatie soms gebruikmaken van de KMO-portefeuille of opleidingsverlofregelingen. Ook ondernemers kunnen kosten zakelijk opvoeren. Plan naast collegegeld ook tijd en middelen voor supervisie, intervisie, literatuur en eventuele toetsingskosten.

Studieduur en studielast per traject

De studieduur van een cgt-traject hangt sterk af van je instroomniveau en werksetting. De basiscursus rond je meestal in enkele maanden af; je hebt dan elke één tot twee weken les en rekent naast contacturen op gemiddeld 4-6 uur zelfstudie en oefentijd per week. Verdiepingsmodules lopen vaak parallel met je werk en vragen per module een vergelijkbare inzet. Voor een compleet traject met praktijkopdrachten, supervisie, intervisie en portfolio plan je doorgaans 1,5 tot 3 jaar, afhankelijk van je caseload en hoe snel je vereiste uren en casuïstiek kunt opbouwen.

In de praktijk betekent dit naast een baan van 24-36 uur wekelijks 6-10 uur aan lezen, voorbereiden, registreren en reflecteren. Pieken ontstaan rondom toetsing of portfolio-deadlines; rustige weken gebruik je om vaardigheden in de spreekkamer te verfijnen.

Accreditatie en erkenning (VGCT, VVGT, EABCT)

Accreditatie bepaalt of je opleiding meetelt voor registratie en herregistratie. In Nederland beoordeelt de VGCt (Vereniging voor Gedrags- en Cognitieve Therapieën) of basiscursus, verdiepingsmodules en supervisie voldoen, inclusief eisen aan uren, leerdoelen en kwalificaties van docenten en supervisoren. In België bewaakt de VVGT (Vlaamse Vereniging voor Gedragstherapie) vergelijkbare standaarden en registreert ze trajecten die aan de criteria voldoen.

Op Europees niveau geeft de EABCT (European Association for Behavioural and Cognitive Therapies) het raamwerk: nationale verenigingen zijn aangesloten en richten hun curricula daarop in, wat de internationale herkenning versterkt. Niet elke cgt cursus telt automatisch mee, dus je checkt per module de accreditatiecode, het aantal punten/uren en of supervisie-uren worden erkend. Voor duurzame registratie plan je ook nascholing voor herregistratie.

Kosten en financiering (subsidies, opleidingsbudget, fiscale opties)

De kosten van een cgt-opleiding variëren flink: een korte cgt cursus kost vaak enkele honderden euro’s, een basiscursus meestal enkele duizenden, en een volledig traject met verdiepingen, supervisie en toetsing kan over meerdere jaren oplopen tot boven de tienduizend euro. Financieren doe je vaak samen met je werkgever via een opleidings- of ontwikkelbudget uit je cao, aangevuld met sector- of regionale subsidies. In België kun je als organisatie de KMO-portefeuille inzetten en kun je als werknemer gebruikmaken van Vlaams Opleidingsverlof; in Nederland bestaan vergelijkbare regelingen via sectorfondsen.

Fiscaal geldt: als zzp’er of praktijkhouder boek je studiekosten meestal als zakelijke kosten; als werknemer kan je werkgever onbelast vergoeden. Reken naast collegegeld ook op literatuur, supervisie, toetsing en soms reiskosten; betaling in termijnen is vaak mogelijk.

[TIP] Tip: Vergelijk geaccrediteerde aanbieders; kies modulair traject om duur en kosten te beperken.

Hoe kies je de juiste CGT-opleiding

De juiste cgt-opleiding kies je door je doel scherp te krijgen: wil je oriënteren, je basis leggen of toewerken naar registratie? Vervolgens check je de accreditatie: in Nederland door VGCt, in België door VVGT, liefst in lijn met EABCT, en of afzonderlijke modules, supervisie-uren en toetsing meetellen. Kijk naar niveau en doelgroep: basiscursus voor fundament, verdiepingsmodules voor thema’s als angst, depressie of jeugd. Beoordeel de didactiek: klassikaal, blended of volledig online, hoeveel oefentijd, rollenspellen en feedback je krijgt, groepsgrootte en ervaring van docenten en supervisoren. Praktijkvoorwaarden zijn cruciaal: heb je een werkplek met voldoende caseload, mogelijkheid tot video-opnames en ruimte voor huiswerk en metingen? Check ook het rooster versus je werkuren, doorlooptijd, instroommomenten en studielast per week.

Vergelijk inhoud (up-to-date protocollen én transdiagnostische werkwijzen), aandacht voor therapeutische relatie, cultuurgevoeligheid en ethiek. Lees reviews van alumni, vraag een proefles of intake, en check hoe de aanbieder begeleiding richting registratie organiseert. Als programma, accreditatie en praktische haalbaarheid kloppen met je doelen, heb je de juiste match.

Belangrijke selectiecriteria

Een goede CGT-opleiding kies je op basis van inhoudelijke kwaliteit, erkende accreditatie en praktische haalbaarheid. Hieronder de belangrijkste selectiecriteria in één oogopslag.

• Erkenning en registratie: kies een traject met VGCt/VVGT-accreditatie, bij voorkeur in lijn met EABCT, en controleer of modules, supervisie-uren en toetsing meetellen voor (her)registratie.
• Kwaliteit en didactiek: let op niveau en doelgroepfit (basiscursus versus verdieping), groepsgrootte, hoeveelheid rollenspellen en feedback, ervaring van docenten/supervisoren, en het gebruik van actuele protocollen én transdiagnostische werkwijzen.
• Praktische en financiële haalbaarheid: check doorlooptijd, rooster en wekelijkse studielast, online/blended/locatie, toegang tot caseload en video-opnames, totale kosten (incl. supervisie en literatuur) en reputatie op basis van alumni-ervaringen en slagingspercentages.

Maak vervolgens een shortlist en vergelijk per aanbieder wat dit concreet betekent voor jouw casuïstiek en leerdoelen. Zo kies je een opleiding die zowel nu als voor je toekomstige registratie rendeert.

Online, blended of klassikaal: wat past bij je

De juiste vorm hangt af van hoe je leert en werkt. Online geeft je maximale flexibiliteit en scheelt reistijd, ideaal als je onregelmatig werkt of ver weg woont, maar vraagt discipline en een stabiele techniek; check of er live oefenmomenten, rollenspellen en camera-on verplicht zijn. Blended combineert e-learning met gerichte klassikale vaardigheidstraining, waardoor je theorie in je eigen tempo doet en in de contactdagen intensief oefent met feedback van docent en peers.

Klassikaal is het sterkst voor non-verbaal leren, direct contact en diepe oefening, maar minder flexibel qua planning. Wat je ook kiest: kijk of oefenuren, supervisie en toetsing meetellen voor VGCt/VVGT, of het platform goed werkt, en of je caseload toereikend is om nieuwe vaardigheden direct toe te passen.

Valkuilen en praktische tips

Een CGT-opleiding levert veel op, maar er zijn valkuilen die je tempo en leerwinst kunnen remmen. Met onderstaande tips voorkom je uitval en haal je het maximale uit je traject.

• Kijk verder dan de prijs: controleer accreditatiecodes (bijv. VGCT/VVGT/EABCT), aantal punten, toetsvormen en het aantal praktijkuren (oefenen, supervisie, intervisie).
• Schat de studielast realistisch in: plan wekelijks vaste studieblokken en bouw marge in rond toetsmomenten en portfolio-deadlines.
• Zorg voor voldoende en passende caseload voor opdrachten en video-opnames; regel informed consent en AVG-proof opslag vooraf.
• Vermijd trajecten met veel theorie en weinig doen: kies voor rollenspellen, live feedback, micro-skills en video-feedback.

Met bewuste keuzes en goede voorbereiding bouw je sneller vaardigheid op en blijf je duurzaam in tempo. Zo maak je van je CGT-opleiding een haalbaar én leerzaam traject.

Veelgestelde vragen over cgt opleiding

Wat is het belangrijkste om te weten over cgt opleiding?

Een CGT-opleiding biedt traject van basiscursus naar verdieping en specialisaties. Verschil: basiscursus legt fundament, korte cursussen behandelen thema’s, volledige opleiding omvat praktijk, toetsing en portfolio. Let op accreditatie (VGCT/VVGT/EABCT), studieduur en toelatingseisen.

Hoe begin je het beste met cgt opleiding?

Bepaal leerdoelen en doelgroep (angst, depressie, jeugd), check toelatingseisen en benodigde werkplek. Vergelijk geaccrediteerde aanbieders, leervorm (online/blended/klassikaal), supervisiemogelijkheden, studielast en kosten. Regel financiering via werkgever/sectorfonds of zakelijk fiscaal aftrekbaar, plan casuïstiek en portfolio vanaf start.

Wat zijn veelgemaakte fouten bij cgt opleiding?

Niet controleren op accreditatie en supervisienormen. Weinig casuïstiek, portfolio te laat starten, privacy onvoldoende borgen. Theorie volgen zonder oefenen. Opleiding kiezen die niet past bij doelgroep/werksetting. Studielast onderschatten of tijdsinvestering en financiering niet vooraf regelen.